سازه های سبک ،انسان و طبیعت
توسعه پایدار ناشی از تعامل عوامل اجتماعی، فرهنگی، محیطی و عوامل اقتصادی بوده که طبق تعریف برونتلند، افزون بر برآورده ساختن نیازهای بشر امروز نیازهای آیندگان را فدا نکرده و به مخاطره نیندازد. سازه سبک ساختمان سازه ای مدرن در دنیای طبیعت دوست می باشد.
با استفاده از سازه سبک ساختمان میزان مصالح به کار برده شده به حداقل رسیده که علاوه بر سبکی سامانه از نظر اقتصادی نسبت به سازه های سنتی در همان مقیاس مقرون به صرفه خواهد بود. یکی دیگر از موارد مهم برای دستیابی به توسعه پایدار مساله زیست محیطی و توجه به طبیعت می باشد که امروزه یکی از شاخه های مهم آن تحت عنوان علم بیونیک مطرح می شود.
علم بیونیک واسطه ای میان انسان و طبیعت
اولین معلم بشر از ابتدای تاریخ، طبیعت بوده و شاید بیاغراق بتوان او را بهترین معلم نیز دانست. کاربردی ترین راهبردها همواره از دل طبیعت در اختیار طراحان قرار گرفته اند. با پیشرفت چشمگیر فناوری، انسان نیاز به استفاده از طبیعت را بیشتر احساس میکند. جای گفتن نیست که این استفاده باید متنوعتر و خلاقانهتر از گذشته باشد.
تقلید و الگوبرداری از طبیعت را میتوان در دو بخش جامع بررسی کرد: گیاهان و جانوران. با اینحال علم بیونیک تقلید کامل از آنچه در طیعت رخ میدهد نیست، بلکه به معنای شناسایی، ایدهپردازی واستخراج از اصول و مفاهیم کلی میباشد.
معماری بیونیک یا معماری طبیعت الگو رویکردی است که برای خلاقیت و نوآوری در طراحی های معماری از طبیعت الهام می گیرد و مسائل فنی معماری را از طریق الگوگیری از طبیعت حل می کند. این معماری از گذشته های دور وجود داشته اما در دهه های اخیر شکل منسجم و روش مندی به خود گرفته است و در زیر عنوان بیونیک در مجامع علمی و مراکز پژوهشی و دانشگاهی بدان پرداخته می شود.
یکی از نمونه های معماری بیونیک طراحی پاویلون برگرفته از تار عنکبوت است در عکس زیر قابل مشاهده است.
طبیعت منبع بی پایان و متنوع سازه ها
به منظور هماهنگی و تعامل هرچه بیشتر مصنوعات بشر از جمله سازه های کششی با طبیعت باید از ویژگی ها،قوانین حاکم، هندسه پنهان و روابط میان پدیده های طبیعی در آنها بهره جست و تا حدی آنها از نظر کارایی، ظاهر، زیبایی شناسی و ساختار سازه ها شبیه به پدیده ها گردد. سازه سبک ساختمان پیوندها و ارتباطات نزدیکی با طبیعت و پدیده ها از لحاظ ماهیت و ساختار دارند که می توان به الهام گرفتن از پدیده های طبیعی در تنظیم سازو کار آنها، استفاده از فرم های طبیعی و رفتار خالصانه سازه و مصالح آن یا تطابق کامل فرم و مواد با عملکرد اشاره نمود.
اهمیت سازه سبک ساختمان در ارتباط با طبیعت
در طبیعت فقط کاراترین، قوی ترین و قابل انعطاف ترین فرم های طبیعی در طول میلیون ها سال تکامل تدریجی باقی ماندند. بناها تا قبل از عصر مدرن به دلایل مختلف بی شباهت به ارگان های زنده نبوده اند آنها نتیجه تعامل تنگاتنگ با شرایط اقلیمی و موقعیت جغرافیایی خود بودند. سازه کابلی، چادری، متکی بر هوا و قوسی دارای ویژگی های مشترکی هستند. این نوع سازه ها بسیار انعطاف پذیر و پویا هستند و خودرا با نیروهای وارده تطبیق می دهند.
یکی از دستاوردهای بزرگ در زمینه معماری و مهندسی توسعه سازه هایی با وزن کم مانند سازه های کابلی و چادری بود که این کار تنها با الهام از ساختار و تئوری های طبیعی ممکن می شد.
