معماری پایدار سازه چادری
انفجار جمعیت و استفاده بی رویه از امکانات طبیعی اثرات جبران ناپذیری بر میحیط زندگی ما تحمیل کرده است که میراث آن برای آینده گان چیزی جز تخریب محیط و نابودی طبیعت نیست. حل این مشکل نیاز به تلاش و همکاری همه ی انسان ها دارد تا بتوان پایداری را دوباره به محیط طبیعی بازگردانند. در معماری نیز یکی از جدیدترین سازه های همسو با معماری پایدار سازه چادری هستند. این سازه ها دارای خصوصیاتی می باشند که می توان آنها را در زمره سازه های مانا و پایدار دسته بندی کرد.
اهمیت سازه های چادری در ایجاد معماری پایدار
سازه های پارچه ای به دلیل ویژگی هایی که دارند در زمره سازه های مانا و سبز دسته بندی می شوند.
سبکی سازه ها
در این نوع سازه ها می توان سطوح وسیعی را با حداقل مصالح پوشش داد. زیباترین فرم ها را می توان با حداقل استفاده از ستون و اتصالات خلق کرد. استفاده از کم ترین مصالح به مفهوم کمک به حفظ منابع طبیعی و کاهش هزینه ساخت است.
استفاده از نور روز
غشاهای مورد استفاده در سازه های پارچه ای قابلیت عبور نور بالایی دارند. استفاده از نور طبیعی روز جهت روشنایی ساختمان ها منجر به کاهش چشم گیر برق مصرفی می گردد. که نمونه ای از آن را در عکس زیر که مربوط به فرودگاه جده می باشد مشاهده می کنید.
عایق حرارتی
اشعه فرابنفش از تمامی پارچه ها به جز ETFE عبور نمی کند در حالی که گرما را باز می تابانند.
قابلیت بازیافت
تمامی اسکلت و اتصالات فولادی استیل و آلومینیوم سازه ها قابل بازیافت است. همچنین پلی وینیل کلراید (PVC) به کار رفته در سازه ها اثرات مخربی بر محیط زیست دارد که شرکت فراری (Ferrari) با بهره گیری از فن آوری Texyloop آن را بازیافت می کند.
سازه هایی تمیز شهری زیبا
از آنجایی که بسیاری از غشاها خودتمیز شونده هستند به این معنی است که برای تمیز کردن آنها نیازی به استفاده از مواد شوینده که موجب تخریب محیط زیست می شوند وجود ندارد. سازه هایی تمیز جلوه زیبایی به چهره شهر می بخشند.
طول عمر
هرچه عمر غشاها بیشتر باشد هزینه ها و مصالح مصرفی جهت تعمیر و یا جایگزینی سازه کاهش می یابد. طول عمر غشاها از 10 تا 40 سال است.
رفتار سازه ای
فرم سازه دقیقا منطبق با عملکرد سازه می باشد. با طراحی این سازه ها به صورت یک سازه کابلی با انحنای مضاعف توانایی باربری و طول عمر این سازه ها بسیار بالا می رود.
دوام
تعداد زیادی از این غشاها در طول زمان شکننده نمی شوند و رنگ خود را از دست نمی دهند. نمونه زیبا و معروفی که میتوان مثال زد مرکز تفریحی خان شاتیر در قزاقستان می باشد که در عکس زیر قابل مشاهده است.
ویژگی های زیست محیطی
مصرف انرژی در فرآیند تولید سازه های غشائی بسیار پایین است. بخشی از سازه از مصالح بازیافتی ساخته می شود و در پایان عمر هر پروژه کل سیستم می تواند برای بازیافت به محل ساخت برگردانده شده تا بازیافت گردد. معمار سازه می تواند راه حل هایی سبز و پایدار برای استفاده ی هوشمند از نور روز و چرخه ی حرارتی بکار گیرد تا ویژگی های فضا و عملکرد ساختمان را تغییر دهد.
مقاومت در برابر عوامل محیطی
پیشرفت های اخیر استفاده از غشاها و پوشش هایی که کمترین فرسایش را در برابر نور خورشید دارد افزایش داده است. عمر مفید غشاهای پارچه ای بیش از 20 سال است که آن هارا برای استفاده در سازه های دائمی مناسب ساخته است. نمونه بارز این سازه استادیوم المپیک مونیخ است که بعد از 40 سال همچنان برپا و تاثیرگذار است که در عکس زیر قابل مشاهده است.
تنظیم شرایط محیطی در معماری پایدار سازه چادری
در این سازه ها انرژی کمتری برای تنظیم شرایط محیط حاصل می شود. برای مثال در مناطق گرمسیر با استفاده از این غشاها می توان مقدار زیادی از نور خورشید را منعکس کرده و دمای ساختمان را با صرف انرژی کمتری تنظیم نمود که نمونه بارز آن را در عکس زیر که مربوط به سایبان های مسجد پیامبر است مشاهده می کنید. در مناطق سردسیر با بهره گیری از لایه های عایق حرارتی که منعطف و مات می شوند با انرژی کمتری شرایط مطبوع حاصل می شود.
فهرست منابع:
کتاب سازه در معماری، نوشته ماریو سالوادوری، ترجمه دکتر محمود گلابچی.
کتاب درک و رفتار سازه ها، نوشته فولر مور، ترجمه دکتر محمود گلابچی.
مقاله “اهمیت سازه های غشایی در ایجاد یک معماری پایدار” منتشر شده در اولین کنگره علمی پژوهشی افق های نوین در حوزه معماری، نویسندگان دکتر محمد هادیان پور و محمد پری زاده.
