غشاها به سه دسته کلی تقسیم می شوند:
سقف پارچه ای سازه چه پوششی دارند؟
سقف پارچه ای سازه از الیافی که در کنار یکدیگر در زوایای مستقیم قرار می گیرند ساخته می شوند. الیافی که در هنگام بافته شدن پارچه در امتداد طول آن کشیده می شوند تار و آنهایی که در امتداد عرض پارچه و تحت کشش کمتر قرار می گیرند پود نامیده می شوند. به دلیل کاربرد بیشتر پارچه ها در ساخت غشاها که در واقع کامپوزیت هایی از الیاف و پلیمرها هستند مفصل تر شرح داده می شوند.
انواع سقف پارچه ای سازه با پارچه های متنوع
پلی استر با روکش پی وی سی ( PVDF-PVC) :
این غشاها خیلی ارزان تر از الیاف شیشه با روکش تفلون یا سیلیکون هستند. این نوع پارچه مطابق با شرایط محیطی گوناگون می تواند در طیف رنگی وسیعی تهیه شود. غشاهای ساخته شده از این ماده باید در دوران استفاده چندبار کشیده شوند تا از چین خوردن آنها جلوگیری گردد.
بیشتر سازه های پارچه ای از غشا پلی استر با روکش پی وی سی استفاده کرده اند. از نمونه های مهم ان می توان به ترمینال فرودگاه جده نام برد.
الیاف شیشه با روکش تفلون (PTFE) :
این الیاف الاستیسیته بالایی دارد و به روش اکستروژن ساخته می شود در نتیجه امکان ساخت و تولید الیاف انعطاف پذیر ظریفی را می دهد که مقاومت آن در برابر نیروهای کششی از فولاد نیز بیشتر است. این پارچه بادوام ترین غشاهاست و عمر مفید مورد انتظار از چنین غشایی بیش از 30 سال است. در زمره مواد غیرقابل احتراق محسوب می شود و برای سازه های دائمی مناسب است.
این نوع غشا در سازه های پارچه ای اولین بار در مرکز دانشجویی دانشگاه لاورن در کالیفرنیا استفاده شد که در عکس زیر قایل مشاهده است. از معروف ترین پروژه هایی که این ماده در آن مورد استفاده قرار گرفت گنبد هزاره را می توان نام برد.
الیاف شیشه با روکش سیلیکون (silicon) :
این غشاها در معماری نسبتا جدید هستند. سیلیکون به خاطر انعطاف پذیری و خاصیت کشسانی زیادش در طیف وسیعی از تغییرات دمایی شهرت دارد. ترکیب سیلیکون و الیاف شیشه ای سخت با هم انعطاف پذیری پارچه را افزایش می دهد. این محصول از فایبر گلاس با روکش تفلون انعطاف پذیر است. غشای فایبر گلاس با روکش سیلیکون امکان نفوذ نور را تا 90 در صد می دهد.
این محصول برای غشاهایی که به منظور عایق شدن در برابر گرما و صوت به صورت دولایه ساخته شده و داخل آنها هوا یا الیاف شفاف شیشه قرار می گیرند مناسب است. مقاومت آن در برابر آتش از فایبرگلاس با روکش تفلون کمتر است.
الیاف کولار روکش شده (kevlar) :
الیاف کولار می تواند با تفلون، یورتان، نئوپرن، وینیل یا هایپالون روکش شود. یکی از مزایای کولار کاهش وزن خود غشا است و البته عمر مفید آن 20 سال است. حدود 5 برابر گران تر از پارچه های دیگر است اما مقاومت کششی و خاصیت کشسانی بهتر، وزن کمتر خود غشا و طول عمر بیشتر از مزایای آن است.
فیبرها
این مواد ورقه های همسانی از پلاستیک یا لاستیک هستند که می توانند کاملا شفاف و یا مات باشند. به دلیل انعطاف پذیری زیاد و هزینه پایین، مناسب ترین غشا برای سایه بان ها یا ساختمان های موقت هستند.
فیبرهای تقویت شده
این مواد از یک پارچه که بین دولایه نازک فیبر چسبیده یا با حرارتی جش داده می شود، تشکیل شده اند. لایه های این نوع غشا هم مقاومت و پایداری پارچه ها را دارند و هم نفوذپذیری فیبرها را البته نسبت به فیبرها مقاوم ترند و برای سازه های دائمی مناسب خواهند بود.
شرکت های مختلفی در دنیا انواع غشا سازه های پارچه ای را می سازند و عرضه می کنند که بهترین آنخا عبارتند از:
شرکت سرج فراری فرانسه
شرکت مهلر آلمان
شرکت ورسایدگ آلمان
شرکت دیکسون فرانسه
فهرست منابع:
کتاب ایستایی و فن ساختمان، نویسنده مجتبی فاطمی.
کتاب آنالیز و طراحی سازه های بلند، نویسنده حسن حاجی کاظمی.
مقاله “اهمیت سازه های غشایی در ایجاد یک معماری پایدار” منتشر شده در اولین کنگره علمی پژوهشی افق های نوین در حوزه معماری، نویسندگان دکتر محمد هادیان پور، محمد پری زاده.
مقاله “مقایسه سازه های چادری با سازه های کنونی در صورت تخریب بر شریان های حیاتی” منتشر شده در دومین کنفرانس ملی مدیریت بحران، نویسنگان مرتضی کاظمی و هما سادات کاظمی.
